زندگی دوم (Second Life) و اثرات مخرب آن

  به گزارش فنافر، سال جاری دهمین سال راه اندازی زندگی دوم است در حالی که تا ماه ژوئن 2013 حدود 36 میلیون حساب کاربری در آن ایجاد شده است. ماهانه 400 هزار کاربر جدید در آن ثبت نام می کنند و ارزش مالی این دنیای مجازی در سال 2009 بیش از 567 میلیون دلار، معادل 25% کل ارزش بازار کالاهای مجازی امریکا بوده است.

تا سال 2013 کل زمانی که کاربران در آن گذرانده اند معادل دویست و هفده هزار سال است و همه اینها یعنی زندگی دوم به عنوان یک سبک جدید در دنیای تفریحات امروز جای خود را باز کرده است.

چرا باید حواسمان به زندگی دوم (Second Life) باشد؟

زندگی دوم، Second Life، یک دنیای سه بعدی در فضای مجازی است که هر فرد می تواند به هر شکلی به انجام هر کاری بپردازد! همین عبارت به خوبی نشان دهنده قدرت این سامانه است که از یک سو می تواند قابلیت های مثبت بسیاری فراهم کند و از سوی دیگر تاثیرات مخرب فرهنگی و اجتماعی غیر قابل جبرانی داشته باشد.

فضای نامتناهی این تکنولوژی، قابلیت انتقال بسیاری از مفاهیم مثبت را دارد که«آموزش» یکی از بهترین آنها است. اما آن چیزی که در زندگی دوم امروز رواج دارد، آزادی بی قید و شرط و بدون کنترل است؛ به گونه ای که انجام هر کاری به هر شکلی را برای کاربران آن مقدور می‌کند. یکی از عمده نتایج این نوع آزادی، استفاده وسیع جنسی و خشونت‌های بدون مرز است. سند این ادعا را می توان در طبقه بندی کاربران زندگی دوم دانست. بر اساس این طبقه بندی، کاربران زندگی دوم در سه دسته کلی زیر قرار دارند:

• معمولی (خشونت یا برهنگی خاصی در آن وجود ندارد)
• متوسط (برخی خشونت ها، ادبیات رکیک، فعالیت های جنسی و برهنگی ها در آن وجود دارد).
• بزرگسالان (فعالیت های جنسی، برهنگی و خشونت در آن رواج دارد).

چرا زندگی دوم فعلا در ایران طرفدار ندارد؟

الف) فیلترینگ به موقع: تا زمانی که "ماهیتی" وارد کشور نشده است، «ممانعت از ورود» روش بسیار اثر بخشی است و می تواند شیوع آن را بسیار محدود کند. زمانی که موضوعی منتشر شد و مورد استفاده قرار گرفت، فیلترینگ و ممنوعیت، دسترسی را سخت تر می‌سازد و سرعت شیوع آن را کم میکند؛ اما این تاثیر چندان عمده نخواهد بود و مانع انتشار نخواهد شد. یکی از موارد موفق فیلترینگ در ایران، زندگی دوم است که باعث ناشناخته ماندن زندگی دوم شده است. اکثر سایت هایی که تبلیغات زندگی دوم در آن وجود دارد فیلتر هستند و کمتر کاربری برای رصد یک تبلیغ از فیلتر شکن استفاده میکند.

ب) هنوز نوبت زندگی دوم نشده است: می توان گفت که هنوز جامعه ما به سمتی که کاربر زندگی دوم شود نرسیده است، ولی چندان فاصله ای هم ندارد. جامعه امروز ما همچنان مشغول شبکه های اجتماعی است، و آن بخشی که می توانند مخاطب زندگی دوم- به شکل فعلی آن- باشند نهایتا رسیدن به سایت های غیر اخلاقی را مد نظر دارند. بنابراین خطر زندگی دوم کنار گوش جامعه ایرانی نیز وجود دارد.

تبلیغ فیلمها تخفیف دار شد

 به گزارش فنافر، علی سرتیپی یکی از تهیه‌کنندگان حاضر در این جلسه با بیان مطلب فوق اظهار داشت: چهارشنبه هفته گذشته جلسه بسیار مهم و تاثیرگذاری بین تهیه‌کنندگان سینما و سرافراز برگزار شد که در این جلسه پیشنهادات متعددی برای بهبود شرایط فیلم‌های سینمایی در رسانه ملی مطرح شد و آقای سرافراز نیز قول مساعد برای پیگیری این مطالبات دادند.

وی افزود:‌پس از پایان این جلسه صبح روز پنج‌شنبه 7 خرداد رئیس رسانه ملی در اداره کل بازرگانی صدا و سیما حاضر شد و دستورالعمل به این اداره کل مبنی بر تخفیف ویژه برای همه فیلم‌ها صادر کردند که در جلسه امروز صبح بنده با مدیران اداره کل بازرگانی این موضوع به تهیه‌کنندگان سینما اطلاع داده شد.

سرتیپی خاطر نشان کرد:‌بنده به نمایندگی از تهیه‌کنندگان حاضر در جلسه با رئیس رسانه ملی صبح امروز با مدیران اداره کل بازرگانی جلسه‌ای داشتم که در این جلسه عنوان شد آقای سرافراز دستور ویژه‌ای را برای تخفیف 98 درصدی فیلم‌های سینمای در حال اکران صادر کردند و در کنار آن یک تعداد مشخصی را برای پخش تیزرهای رایگان فیلم‌ها در نظر گرفتند که این موضوع بعد از نگارش آیین‌نامه آن بلافاصله از خرداد ماه لازم‌الاجرا است.

مدیرعامل شرکت تولید و پخش فیلم‌ایران همچنین با اشاره به پیگیری سایر پیشنهادات تهیه‌کنندگان سینما اظهار داشت: قرار بر این شده است که جلسه دیگری بین تهیه‌کنندگان سینما و اصغر پورمحمدی معاون سیما برگزار شود و در این جلسه در خصوص سایر پیشنهادات مطرح شده تصمیم‌گیری نهایی صورت گیرد.

براساس این گزارش، در دوره مدیریت سید عزت‌الله ضرغامی بر رسانه ملی نیز تخفیف 90 درصدی شامل تیزر فیلم‌های در حال اکران می‌شد که با حضور محمد سرافراز این موضوع مدتی متوقف شده بود که پس از جلسه با تهیه‌کنندگان سینما دستور تخفیف 98 درصدی فیلم‌های در حال اکران از سوی سرافراز به اداره کل بازرگانی صدا و سیما صادر شد.

ترویج زبان و خط فارسی، سیاست­ ابلاغ شده در دیپلماسی فرهنگی است

 به گزارش فنافر، حسین نوش آبادی، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت وگو با خبرنگار بنیاد سعدی، اظهار کرد: گسترش زبان فارسی یکی از سیاست های کلی نظام است و مقام معظم رهبری نیز بارها تاکید فرمودند که باید از همه ابزارها و امکانات لازم برای گسترش زبان و خط استفاده کنیم.

نوش آبادی خاطر نشان کرد: برخی بر این باورند که ما فقط به دنبال گسترش زبان فارسی هستیم، اما دیدگاه مقام معظم رهبری این است که در کنار گسترش زبان، باید خط و ادبیات فارسی هم گسترش پیدا کند.
معاون وزیر ارشاد با بیان اینکه متاسفانه برخی کشورهای همسایه فارسی زبان، رسم الخطشان فارسی نیست، گفت: این یک نقص است بنابراین باید در کنار توسعه زبان فارسی، خط فارسی نیز آموزش داده شود چراکه این یک سیاست تعریف شده و ابلاغ شده در دیپلماسی فرهنگی ماست.
وی خاطر نشان کرد: در بسیاری از کشورهای جهان کرسی زبان فارسی دایر است و بسیاری از دانشگاه ها اعلام کرده اند که می خواهند زبان فارسی تدریس کنند و حتی درخواست استاد زبان فارسی کرده اند.
وی با اشاره به دورانی که سفیر ایران در عمان بود، گفت: به دلیل استقبال زیاد از یادگیری زبان فارسی، مرکز زبان فارسی را در مسقط تاسیس کردیم و در دانشگاه سلطان قابوس نیز کرسی زبان فارسی راه اندازی شد.
وی با اشاره به انتقال شورای گسترش زبان فارسی از وزارت ارشاد به بنیاد سعدی، گفت: این ادغام ها برای گسترش زبان فارسی بسیار مبارک است و  حمایت­های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از بنیاد سعدی همچنان ادامه پیدا خواهد کرد.

مشرق

الکترونیکی شدن فعالیت‌ها پیشنهاد «جنتی» برای کاهش فساد

به گزاررش فنافر، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از ظهر امروز در نخستین همایش سلامت اداری و صیانت از حقوق مردم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این مطلب گفت: ملت مسلمان ایران توجه و افتخار زیادی به بزرگترین رسالت پیامبر (ص) که همان رشد فضایل اخلاقی است دارد و حضرت محمد (ص) خود نماد و سمبل اخلاق در زمینه‌های ارزش‌های اسلامی و انسانی است.

وی افزود: به حق باید گفت که یکی از دلایل گسترش سریع اسلام همان روحیات انسانی و اخلاقی  پیامبر (ص) و اصحاب وی بود که توانست در مدت زمان 23 سال منطقه وسیعی را به سوی خود جذب کند و ما امروزه شاهد حضور یک و نیم میلیارد مسلمان در سراسر دنیا هستیم.

جنتی با اشاره به مبارزات مردم قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی ادامه داد: در آن زمان ملت ما تلاش کردند که از طریق مبارزات خود شرایط رشد فضایل اخلاقی را فراهم آورند و برای رسیدن به این هدف آرمانی مبارزه کردند.

وی افزود: حضرت امام خمینی (ره) شخصیت بسیار والایی داشتند و اسلام در تمام وجود ایشان متبلور بود. ایمان به خدا، تواضع و فروتنی، ایمان به مردم، صداقت با مردم و ... خصوصیات حضرت امام خمینی (ره) بود که به صورت یکپارچه موجب شد مردم به ایشان اعتماد پیدا کنند.

جنتی با اشاره به وضعیت کشورمان در سال‌های 58 و 59 به مقایسه این سال‌ها با وضعیت کنونی کشورمان پرداخت و افزود: اقدامات زیادی در جمهوری اسلامی ایران دراین مدت صورت گرفته است و خیلی از استعدادها رشد یافته و بسیاری از افراد فضایل اخلاقی و تعلیمات اسلامی را فرا گرفته‌اند اما نظام اداری ما متاسفانه پسرفت داشته است و امروزه با سبک زندگی اسلامی – ایرانی فاصله گرفته‌ایم.

وزیر فرهنگ دولت تدبیر و امید گفت: وجود برخی اخلاقیات از جمله ترجیح منافع شخصی بر منافع ملی، رشوه، اختلاس، سوء استفاده از موقعیت شغلی، بی‌توجهی به حلال و حرام، چابلوسی و تملق و بسیاری از رذایل اخلاقی دیگر موجب بروز و ظهور فساد می شود.

وی با اشاره به برخی موسسات مالی که با نام ائمه (ع) و از طریق سرمایه‌های ملت به فسادهای مالی می‌پردازند افزود: متاسفانه گاهی فکر می‌کنیم گویا فساد اداری به تدریج در حال نهادینه شدن است. ولی باید توجه داشت که اگر رشوه خواری در سیستم و دستگاهی راه افتد و نهادینه شود هیچ چیزی برایمان باقی نمی‌ماند.

جنتی با تاکید بر اینکه بزرگترین خسارت برای هر نظام از دست دادن اعتماد مردم آن جامعه است گفت: سپردن کارها به دست افراد غیر متخصص و ناکارآمد بی اعتمادی و فساد ایجاد می کند بنابراین باید کارها را به اهل خود سپرد و افرادی که کار به آنها سپرده می شود باید بدانند که این کار امانت است که به آنها سپرده شده است و نباید به آن خیانت کنند.

وی ادامه داد: بروکراسی اداری فساد زا است بنابراین باید کاری کنیم که مراحل اداری کاهش یابد و مراجعه‌های حضوری کم شود که برای این کار لازم است به سمت و سوی الکترونیک کردن فعالیت‌ها روی آوریم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با طرح این سوال که چه کارهایی باید انجام دهیم تا سلامت و صیانت اداری برقرار شود؟ گفت: مهمترین اقدامی که در این زمینه می‌توان انجام داد این است که باورهای دینی خود را تقویت کنیم زیرا اگر در درون باور عمیق دینی وجود داشته باشد مانع بسیاری از فسادها می‌شود. دیگر اقدام در این زمینه واگذاری کارها به خود مردم و بخش خصوصی است. بنابراین باید سعی کنیم تا جایی که امکان دارد کارها را بخش خصوصی واگذار کنیم.

وی اصلاح قوانین زاید و دست و پاگیر را از دیگر موارد کاهش فساد اداری دانست و ادامه داد: باید برخی قوانین را اصلاح کرد تا کارها با سهولیت بیشتری صورت گیرد. و لازم است در انجام امور از افراد صالح و کارآمد کمک گرفت و بر شایسته سالاری، تقوا و تخصص افراد توجه داشت.

جنتی با تاکید بر استقرار دولت الکترونیک گفت: در این زمینه وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در حوزه مطبوعاتی تمامی اقدامات و مراحلی که برای دریافت مجوز نیاز است را به صورت الکترونیکی کرده است و نیازی به حضور مراجعه کنندگان به صورت حضوری نیست.

وی شفاف سازی در انجام اقدامات را از دیگر موارد جلب اعتماد مردم و زمینه کاهش فساد اداری دانست و افزود: برای کاهش فساد اداری لازم است از تجربیات سایر کشورهای موفق در این زمینه استفاده کرد و گلوگاه‌ها و عواملی را که منجر به فساد اداری می‌شود را نیز شناسایی کرد.

وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی در پایان خطاب به بازرسین حوزه‌های ستادی و استانی وزارت ارشاد گفت: رعایت همه مواردی که به آنها اشاره شد از سوی شما بازرسان ضروری است و شما باید به عنوان اسوه در زمینه‌های باورهای دینی و اخلاقیات باشید زیرا به فرمایش حضرت علی (ع): کسانی که می‌خواهند پیشوایی دیگران را داشته باشند ابتدا لازم است خودشان را اصلاح کنند تا بتوانند به اصلاح دیگران بپردازند.

وضعیت آموزش الکترونیکی در ایران

در کشور ما صنعت ”آموزش الکترونیکی“ هنوز جایگاه درست خود را نیافته است و تاکنون مدیران کشور طرح اساسی برای راه اندازی چرخه بومی این صنعت ارائه نداده‌اند. البته مدت کوتاهی است که تب گسترش ”مدارس هوشمند“، گریبانگیر مدیران است؛ ولی مقایسه با سایر کشورها نشان می‌دهد که رفتار مدیران کشور ما در این مورد دچار انحرافات مهمی است.

در این خصوص، جالب است بدانیم که ایجاد مدارس هوشمند در کشور مالزی از سال 1997(16 سال پیش) شروع شده است و دولت  برای این پروژه کلان، برنامه‌ریزی طولانی مدت و سنگینی انجام داده است. همچنین تجارب بیان شده نشان می‌دهد که کشورهای دیگر غالبا ”تولید محتوای دیجیتال“ و ”دسترسی برخط به محتوا“ را در اولویت قرار داده‌اند و نه خرید و نصب سخت‌افزارهای گران‌قیمتی نظیر smart board (تخته هوشمند) در کلاس‌های درس را. ”مدرسه هوشمند“، یک مفهوم جامع است و با تامین تعدادی سخت افزار بدست نخواهد آمد و یکی از ساده‌ترین شاخصه‌های این مدارس، میزان استفاده از این سخت افزارهاست. اهمیت ندادن به ”تولید محتوای‌الکترونیکی“ باعث استفاده نشدن از سخت افزارها خواهد شد.

البته ”راه اندازی چرخه تولید محتوای الکترونیکی آموزشی“ در کشور، نیازمند شرکت‌های توانمند و زیرساختهای فناوری و تعیین استانداردهای لازم است. شایسته است مدیران از طریق ایجاد مراکز رشد و حمایت از کارآفرینان و شرکتهای صاحب فناوری بومی در تولید و نشر محتواهای الکترونیکی آموزشی، این مقوله را مورد توجه قرار دهند تا هم صنعت آموزش الکترونیکی (که اشتغال و درآمدزایی زیادی خواهد داشت) در کشور رشد کند و هم ”هوشمندسازی مدارس کشور“ به اهداف خود نایل گردد.

منبع: بولتن شماره ششم فناوری فرهنگی(آذرماه 1390)

مقایسه کشورها در زمینه مدارس هوشمند

• در مارس 2011: وزیر آموزش اکراین برنامه آموزشی جاه‌طلبانه‌ای را تحت عنوان ”دنیای باز“ اجرا کرد. طی این برنامه مقرر شده است از سال تحصیلی 2011 آموزش الکترونیکی در تمام مدارس اجرا شود.
• در آوریل 2011: مالزی پرتال ملی یادگیری برخط را راه‌اندازی کرد. هدف از این برنامه ملی ارائه 30 درصد از دروس آموزش عالی بصورت برخط تا سال 2015 می‌باشد.
• در می 2011: وزارت آموزش امارات متحده عربی، سیاستی را آغاز کرد که طبق آن نصب پلتفرم آموزش الکترونیک در تمام مدارس دولتی امارات در 6 سال آینده انجام خواهد شد.
• در ژوئن 2011: وزارت آموزش تانزانیا، برنامه بلندپروازانه چند ساله ای را برای راه‌اندازی آموزش برخط در 4000 مدرسه با هدف تحت پوشش قراردادن 1200000 دانش آموز راهنمایی آغاز کرده است.
• در ژوئن 2011: وزارت آموزش کره جنوبی موظف شد تمام محتوای آموزشی را در تمام مدارس ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان تا سال 2015 صددرصد دیجیتالی کند.
• در جولای 2011: دولت تایلند اعلام نمود که قصد دارد در سال تحصیلی 2012 تمام دانش آموزان پایه یک تا شش(حدود 5 میلیون دانش آموز) را مجهز به تبلت نماید. بر اساس این برنامه 5 میلیون دانش آموزان مقاطع بالاتر نیز مجهز به نت‌بوک خواهند شد.
• دولت چین قصد دارد تا سال 2020 تعداد 200 میلیون دانش آموزان در مقاطع خود را در طرح آموزش برخط (ارائه دورس بصورت آنلاین) قرار دهد.

تعدادی از ایالات امریکا مانند کالیفرنیا، تکزاس و فلوریدا، قوانینی تصویب کرده‌اند که به مدارس اجازه می­دهد در 5 تا 10 سال آینده محتوای درسی را دیجیتالی کنند.

بازار جهانی صنعت آموزش الکترونیکی تا 2015

آموزش‌الکترونیکی که شاخه‌ای از صنایع فرهنگی (صنایع خلاق) به شمار می‌آید، امروزه در جهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اگر نگاهی به تعداد همایش‌های بین‌المللی برگزار شده و تنوع شرکت‌کنندگان در این همایش‌ها (دستگاه های حکومتی، تولید کنندگان محتوا، اپراتورهای مخابراتی، شرکتهای آی تی و نرم افزاری و ...) بیاندازیم، به اهمیت این صنعت چه از دید نتایج آموزشی و چه از دید بازار و درآمدزایی آن پی خواهیم برد.

آموزش الکترونیک، صنعتی است که باتوجه به فناوری‌محور بودن و بین‌رشته‌ای بودن آن، می‌تواند توسعه اشتغال و درآمدزایی خوبی را برای کشور به همراه داشته باشد و در ضمن مانند سایر صنایع خلاق، نیاز به سرمایه گذاری در این بخش بسیار کمتر از صنایع دیگر است.

خلاصه‌ای از گزارش آینده‌نگاری یادگیری‌الکترونیکی از سال 2010 تا 2015

در سال 2010 ارزش بازار محصولات یادگیری الکترونیک در کل جهان بالغ بر 32.1 میلیارد دلار بوده است. بر پایه رشد 9.2 درصدی، ارزش این بازار تا سال 2015 بالغ بر 49.9 میلیارد دلار خواهد بود.

طبق این گزارش امریکای شمالی شامل ایالات متحده و کانادا بیشترین خرید محصولات و خدمات این صنعت را تا سال 2015 خواهند داشت. در سال 2010 اروپای غربی دومین بازار بزرگ برای این محصولات بود. در واقع دو منطقه‌ی اروپای غربی و امریکای شمالی بالغ‌ترین بازار یادگیری الکترونیک را دارا هستند و به دلیل رشدیافتگی این صنعت در این مناطق، هم‌اکنون سرعت رشد پایینی در حدود (به ترتیب) 6.7 و 4.2 دارند. (نمودارهای ذیل)

آهنگ رشد در برخی کشورهای اروپایی بسیار بیشتر از متوسط رشد جهانی است. برای مثال لهستان، جمهوری چک و مجارستان رشد بالای 20درصد را دارند و رومانی بالاترین میزان سرعت رشد را در منطقه داراست(در حدود 40 درصد). در این میان آسیا رشد چشمگیر 28.4 درصد را دارد و وجود فرصت‌های کسب درآمد در بعضی از کشورهای آسیایی باعث جذب سرمایه‌گذاران و تامین‌کنندگان از تمام نقاط جهان شده است. تا سال 2015، آسیا دومین منطقه جهان به لحاظ حجم بازار خواهد بود و اروپا جای خود را به آسیا خواهد داد. هند بالاترین میزان رشد را در این منطقه به خود اختصاص داده است و کشورهای چین و مالزی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

البته کره جنوبی با وجود اینکه بازاری بسیار بالغ و توسعه‌یافته دارد اما هنوز رشدی معادل 12.9 درصد را تجربه می‌کند؛ با این حال این نرخ رشد در مقایسه با بعضی از کشورهای آسیایی رنگ می‌بازد. خاورمیانه و افریقا در بلند مدت فرصت‌های درآمدی مهمی را برای سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان ایجاد خواهند کرد.

برای هر منطقه درآمدها در پنج طبقه از محصولات و خدمات یادگیری الکترونیکی پیش‌بینی شده است که شامل موارد زیر هستند:

• بسته‌های محتوایی
• سرویس‌های توسعه محتوا
• سرویس‌ها و ابزارهای پلتفرم آموزشی
• نرم افزارهای مدیریت دسترسی و تعیین هویت
• پلتفرم‌های نصب شده آموزشی

برخی یافته‌های اصلی در خصوص بازار فناوری آموزش الکترونیکی نشان می‌دهد که فروش محتوای آموزشی دانشگاهی و عمومی بالاترین میزان درآمد را تا سال 2015 خواهد داشت.

منبع: بولتن شماره ششم فناوری فرهنگی(آذرماه 1390)

هوشمندسازی مدارس

درست است که در ظاهر، یادگیری الکترونیکی شامل تمام اشکال آموزشها و یادگیری‌هایی که با هر نوع فناوری الکترونیکی عرضه شده است می‌شود؛ اما در تعریف یک پدیده فناورانه نباید ظواهر فنی آن را ملاک قرار داد، بلکه ابعاد کارکردی و تاثیرگذاری آن روی کاربران، اهمیت بیشتری دارد. لذا اگر بخواهیم بدانیم ”یادگیری الکترونیکی“ چیست، باید بدانیم ”کارکرد یادگیری الکترونیکی“ چیست.

کارکردهای یادگیری الکترونیکی را می‌توان به دو بخش تقسیم نمود:

الف) بخش اول مواردی مانند تسریع و تسهیل در تکثیر و انتقال مطالب، تغییر ابزار ارایه محتوی از گچ و تخته و ماژیک به ابزارهای الکترونیکی، واگذاری کنترل آهنگ و زمان یادگیری به ماشین، واگذاری آزمون­ها و سنجش­ها به ماشین و امثال آن است.

• اما بخش دوم کارکردها، که یادگیری الکترونیکی را در جایگاهی رفیع قرار می‌دهد، کارکردهایی است که باعث تغییر در مدل­ها و پارادایم‌های آموزش می‌شود.

آنچه که در دسته دوم کارکردها اتفاق می‌افتد، ”درگیر کردن هیجانات، کنجکاوی، عواطف و حتی شخصیت و هویت یادگیرنده در فرایند یادگیری“ است. استفاده از بازی، پویانمایی، تنوع در مسیرهای یادگیری با ابزارهای IT و تعاملی بودن سامانه‌ها، ذهن یادگیرنده را به شدت درگیر یادگیری نموده و باعث مواجهه‌ای فعال، خلاقانه و مولد با موضوع ارایه شده می‌گردد.

خطای راهبردی بسیاری از فعالان این حوزه، توجه صرف به کارکردهای دسته اول (تسریع و تسهیل در فرایندها و محتواهای موجود یادگیری الکترونیکی) و کم‌توجهی به کارکردهای دسته دوم و تولید محتوای جدید است؛ هر چند حتی در مورد دسته اول نیز درست عمل نشده است. نگاهی به اخبار مربوط به یادگیری الکترونیکی و مدارس هوشمند در کشور حکایت از این خطای بزرگ دارد.

با مراجعه‌ای کوتاه به مدارسی که اقدام به خرید تجهیزات کرده‌اند، مشاهده میکنیم که خبری از محتوای جدید و مهارتهای بهره‌برداری از تجهیزات نیست و همان داستان قدیمی ورود تکنولوژی قبل از فرهنگ استفاده از آن به ذهن متبادر میشود. اهمیت بالاتر نرم‌افزار نسبت به سخت‌افزار، در فناوریهای آموزشی پررنگ‌تر از سایر فناوریهاست، چراکه بخش مهمتر این فناوریها ابعاد نرم آن است که توجهی به آن نمی‌شود.

متاسفانه بسیاری از محتواهایی که هم‌اکنون در مدارس به اصطلاح هوشمند ارایه می‌شوند، تنها نمایشی دوباره از محتواهایی هستند که بصورت کاغذی و سنتی ارایه میشوند. مثل اینکه کتاب درسی موجود را اسکن کنیم و در قالب کتاب الکترونیکی ارایه کنیم. ک‍پی کردن عین مطالب درسی موجود در کامپیوتر، بدون هیچ گونه ایده، سناریو یا مسیر یادگیری طراحی شده برای ابزار جدید، از ویژگی‌های بارز محتواهای آموزشی به اصطلاح دیجیتال موجود در بازار کشور است.

به نظر می‌رسد که مدیران ارشد این حوزه وظیفه سنگین تری بر عهده داشته باشند که آن وظیفه همانا تهیه و تدارک زیرساختهای تولید محتوای آموزشی دیجیتال با کیفیت مناسب و براساس متدهای صحیح یادگیری الکترونیکی است. در غیر اینصورت اقدام به خرید تجهیزات سخت‌افزاری برای تعداد بیشماری مدرسه در کشور، هیچ گونه عایدی در بر نخواهد داشت، جز اینکه معلمان ما به جای آنکه با گچ یا ماژیک بنویسند، با انگشت خود یا یک وسیله‌ای به اسم قلم بر روی تخته‌های هوشمند، همان مطالب سابق را مینویسند و تغییری در فرایند یادگیری نیز اتفاق نخواهد افتاد.

نگاهی به اجرای طرح مدارس هوشمند در کشور مالزی و برخی کشورهای پیشرو در این زمینه نشان میدهد که بحث ”نحوه‌ی به‌کارگیری سخت‌افزار“ از خود سخت‌افزار اهمیت بیشتری داشته است. اینکه از این تجهیزات و تمام قابلیتهای آنها به درستی استفاده شود و محتواهای متناسب با آن به دانش آموزان ارایه شود، بایستی یکی از مهمترین پارامترهای رتبه‌بندی مدارس هوشمند باشد. ممکن است برخی معلمان عزیز از اینکه دیگر دستشان کثیف نمیشود ابراز رضایت داشته باشند، ولی اگر از قابلیتهای هر فناوری به درستی استفاده نشود، اصل استفاده از فناوری نیز به تدریج زیر سوال خواهد رفت.

مساله مهم دیگر آن است که حتی اگر همان نگاه سطحی به بحث مدارس هوشمند وجود داشته باشد، لازم است مدیران برای ”بومی‌سازی فناوری“ از هم‌اکنون برنامه‌ریزی داشته باشند. آیا لازم است که این مبلغ هنگفتی که هزینه میشود، به جیب کشورهای دیگر ریخته شود؛ در صورتی که امکان سرمایه گذاری و انتقال کامل تکنولوژیهای روز دنیا و بومی‌سازی آن و راه‌اندازی خط تولید این سخت‌افزارها کاملا وجود دارد. اگر فناوری سخت‌افزاری بومی شود، امکان نوآوری و تغییرات محتوایی و نرم‌افزاری نیز بسیار بیشتر خواهد شد. ضمن اینکه ”تعمیر و نگهداری“ این تجهیزات نیز که هزینه های زیادی را علاوه بر سرمایه اولیه خرید تجهیزات ایجاد می‌کند، به داخل کشور واگذار خواهد شد. به طور کلی بومی‌سازی فناوری، شرط لازم برای ایجاد قابلیت نوآوری و خلاقیت در طراحی سرویس‌ها و محتواهای جدید است.

منبع: بولتن شماره سوم فناوری فرهنگی(شهریور 1390)