به نظر می‌رسد تجربه‌ی Coc Coc حاوی پندهای عبرت‌آموزی برای راه‌اندازی خدمات بومی فضای مجازی در کشور باشد:
۱- توجه به قابلیت‌های بومی
Coc Coc از ابتدا، به دنبال خلق موتور جستجو و مرورگری بوده که زبان ویتنامی را بیش از هر موتور جستجوی دیگری درک کند. زبان ویتنامی پر از پیچیدگی است.
تغییر یک آوا یا علامت کوچک معنای کلمات را به کلی دگرگون می‌کند. یادگیری کامل این زبان برای انسان ها هم مشکل است چه برسد به ماشین ها!Coc Coc پس از سال ها تحقیق توانسته بر پیچیدگی های زبان ویتنامی فائق آید. علاوه بر این Coc Coc در اپلیکیشن مکان‌یاب خود نیز بر داده‌های مکانی بومی ویتنام تکیه کرده و از این طریق استقبال مخاطبان را به دست آورده است. بنابراین می‌توان گفت که مهمترین مزیت رقابتی Coc Coc استفاده به جا از پتانسیل‌های بومی کشور ویتنام بوده است. آیا ما نیز در کشور می‌توانیم از چنین قابلیت‌هایی استفاده کنیم؟ به طور مثال طراحی موتور جستجویی که قابلیت جستجو به زبان‌ها و گویش‌های محلی ایرانی (آذری، مازنی و ...) را داشته باشد و به عنوان مثال بتواند زبان آذری را به فارسی تبدیل کند، ممکن است مورد استقبال قرار گیرد. این موضوع در سرویس‌های مکان‌یاب هم دارای مصداق است.
۲- توجه به کیفیت
ویکتور لاورنکو، (مدیرعامل Coc Coc) ایده جالبی دارد: »احتیاجی نیست که Coc Coc، صد درصد بهتر از گوگل عمل کند، تنها یک درصد عملکرد بهتر، برای کنار زدن گوگل کافی است!« بلی، این اولین درس است که بدانیم حتی یک درصد بهتر بودن کافی است، اما همین یک درصد پیشی گرفتن از رقبا نیز نیازمند و تلاش و پشتکار فراوان و نوآوری است. مسئولان امر باید توجه کنند که »با کپی‌کاری محض نمی‌توان کسی را راغب به سرویس بومی نمود!«
۳- استفاده از روحیه دین‌دوستی و وطن‌خواهی
هنوز هم بعد از گذشت ۶۰ سال از جنگ ویتنام، اولین نتایجی که موتورهای جستجو به عنوان نتیجه جستجو برای کلمه »ویتنام« نشان می‌دهند، جنگ ویتنام است. جنگی که نشان‌دهنده‌ی روحیه میهن پرستی و بیگانه ستیزی مردم این کشور و ضدیت آن‌ها با استعمار است. محتمل است که اگر در چنین کشوری خدمتی بومی و باکیفیت و نوآورانه به مردم ارائه شود، آن‌ها از صمیم دل به سمت آن گرایش خواهند یافت. البته بهره برداری از این خصوصیت، مشروط بر آین است که با ناآگاهی و ساده انگاری، این نقطه قوت را به ضعف بدل نکنیم. به عنوان نمونه دو سال پیش و بعد از توهین وبسایت یوتیوب به پیامبر اکرم (ص)، مردم ایران نیز به صورت خودجوش استفاده از گوگل را تحریم کردند، به طوری که گوگل برای مدتی به رتبه دوم پربازدیدترین وبسایت‌های کشور سقوط کرد. اما به محض آن که دولت اقدام به فیلتر نمودن گوگل کرد، گوگل دوباره به رتبه اول وبسایت‌های پربازدید کشور بازگشت!
۴- فتح سنگر به سنگر و پرهیز از اقدامات دفعی و عجولانه
دولت ویتنام نیز به دلیل پاره‌ای از مسائل فرهنگی، دسترسی به برخی شبکه‌های اجتماعی غربی (نظیر فیس‌بوک) را محدود کرده است. اما مرورگر Coc Coc به کاربر این اجازه را می‌دهد که این محدودیت‌ها را دور بزند و همین موضوع نیز یکی از دلایل افزایش کاربران این سرویس‌دهنده‌ی بومی بوده است. به عبارت دیگر دولت ویتنام با علم به اینکه »چرخش اطلاعات در داخل کشور و قدرت گرفتن سرویس‌دهندگان بومی در مقابل رقبای غربی« هدف اصلی و اساسی است، پذیرفته که در مقابل تحقق این هدف، از بخشی از اهداف خود (مانند عدم دسترسی به فیس‌بوک) چشم‌پوشی کند. اگرچه به نظر می‌رسد، ویتنام برای شکست‌دادن شبکه‌های اجتماعی غربی نیز، برنامه‌هایی دارد که به تدریج شاهد نتایج آن خواهیم بود. ۵- تنظیم مقررات شفاف و صحیح
قوانین تنظیم مقررات در ویتنام اگر چه تاحدی سختگیرانه است، اما شفاف و روشن است و نمونه‌هایی از آن را می‌توان بر روی سایت وزارت اطلاعات و ارتباطات این کشور موجود است. وجود قوانین و مقررات شفاف، اطلاع‌رسانی عمومی در رابطه با این قوانین و محترم دانستن حقوق افراد در فضای مجازی و تصریح به آن در قوانین، باعث شده که شرکت‌های خصوصی داخلی و سرمایه‌گذاران خارجی، راغب به حضور در عرصه‌ی فضای مجازی این کشور و توسعه سرویس‌های بومی گردند.
۶- فراهم کردن زیرساخت‌های فنی، نیروی انسانی و مالی
فراهم کردن سرویس‌های بومی فراگیر، کاری نیست که بتوان یک‌شبه آن را انجام داد. چنین
سرویس‌هایی علاوه بر نیروی انسانی کارآمد از نظر فنی، آگاهی کامل از کسب و کار و مدل‌های
درآمدزایی و سرمایه‌گذاری مناسب، نیازمند زیرساخت‌های فنی و عملیاتی خاص خود نیز هستند. به
عنوان مثال ویتنام دارای زیرساخت محتوا رسان (CDN) و نیز IXP است که به گردش سریع،
باکیفیت و ارزان اطلاعات در داخل این کشور، کمک می‌کنند. همچنین Coc Coc توانسته با
ایجاد جذابیت، نیروی انسانی مستعد را از داخل و خارج کشور به خدمت بگیرد.
علاوه بر اینها Coc Coc با علم به اینکه راه‌اندازی سرویس‌های اینترنتی بومی، جزو فناوریهای
سطح بالا و استراتژیک محسوب شده و نیازمند سرمایه‌گذاری فراوان است، تا کنون 15
میلیون دلار سرمایه جذب کرده و طبق برنامه‌ریزی انجام شده، طی ۱۰ سال آینده، این سرمایه‌گذاری
را تا ۱۰۰ میلیون دلار افزایش خواهد داد.
۷- میدان دادن به بخش خصوصی
تجربه‌ی چندین و چندباره‌ی کشور نشان داده است که تصدی‌گری دولت‌ها در ایجاد سرویس‌های بومی و یا حتی ایجاد این سرویس‌ها با حمایت‌های دولتی، نمی‌تواند راه به جایی ببرد. بلکه دولت‌ها باید نقش خود را به عنوان سیاست‌گذار، تسهیل‌کننده و فراهم‌کننده زیرساخت‌های فنی و قانونی تعریف کنند و فضا را برای فعالیت شرکت‌های باانگیزه در بخش خصوصی فراهم آورند.
۸- استفاده از دانش و تجربه شرکت‌های موفق خارجی
راه‌اندازی سرویس‌های کاربرپسند و تجاری در کشور، نیازمند دانش و تجربه‌ای یکپارچه در حوزه‌های تجاری، برخورد با مشتریان، تدوین مدل کسب و کار و استراتژی است. اگرچه در کشور ما نیز پتانسیل‌های فراوانی در این حوزه‌ها وجود دارد اما به نظر می‌رسد استفاده از توان بالقوه‌ی شرکای خارجی (تحت تدابیر امنیتی و حقوقی روشن و اثربخش) نیز در این حوزه قابل تجویز باشد. چنین تجربه‌ای در کشور ما نیز مسبوق به سابقه است؛ آنجا که ورود اپراتور دوم تلفن همراه به کشور باعث ایجاد تحول در بازار و ارتقاء کیفیت ارائه خدمات به کاربران گردید. Coc Coc در ویتنام نیز از چنین تجربه‌ای بهره گرفته و توانسته تنها در طی دو سال، بازار جستجوی محلی را از چنگ سرویس‌دهنده‌های غیر بومی دربیاورد.
۹- شکست دادن سرویس‌های غربی در کوتاه‌مدت هم ممکن است!
تجربه موفق Coc Coc نشان می‌دهد که نه تنها سرویس‌های بومی می‌توانند سرویس‌های غربی را شکست دهند بلکه -برخلاف تصور برخی- این کار می‌تواند در کوتاه‌مدت (حتی در بازه‌ای دو ساله!) هم امکان پذیر شود. مشروط بر اینکه بصورت اصولی و حرفه‌ای (و نه به صورت شعاری و ابتدایی) به فعالیت در این حوزه پرداخته شود.
۱- توجه به قابلیت‌های بومی
Coc Coc از ابتدا، به دنبال خلق موتور جستجو و مرورگری بوده که زبان ویتنامی را بیش از هر موتور جستجوی دیگری درک کند. زبان ویتنامی پر از پیچیدگی است.تغییر یک آوا یا علامت کوچک معنای کلمات را به کلی دگرگون می‌کند. یادگیری کامل این زبان برای انسان ها هم مشکل است چه برسد به ماشین ها!Coc Coc پس از سال ها تحقیق توانسته بر پیچیدگی های زبان ویتنامی فائق آید. علاوه بر این Coc Coc در اپلیکیشن مکان‌یاب خود نیز بر داده‌های مکانی بومی ویتنام تکیه کرده و از این طریق استقبال مخاطبان را به دست آورده است. بنابراین می‌توان گفت که مهمترین مزیت رقابتی Coc Coc استفاده به جا از پتانسیل‌های بومی کشور ویتنام بوده است. آیا ما نیز در کشور می‌توانیم از چنین قابلیت‌هایی استفاده کنیم؟ به طور مثال طراحی موتور جستجویی که قابلیت جستجو به زبان‌ها و گویش‌های محلی ایرانی (آذری، مازنی و ...) را داشته باشد و به عنوان مثال بتواند زبان آذری را به فارسی تبدیل کند، ممکن است مورد استقبال قرار گیرد. این موضوع در سرویس‌های مکان‌یاب هم دارای مصداق است.
۲- توجه به کیفیت
ویکتور لاورنکو، (مدیرعامل Coc Coc) ایده جالبی دارد: »احتیاجی نیست که Coc Coc، صد درصد بهتر از گوگل عمل کند، تنها یک درصد عملکرد بهتر، برای کنار زدن گوگل کافی است!« بلی، این اولین درس است که بدانیم حتی یک درصد بهتر بودن کافی است، اما همین یک درصد پیشی گرفتن از رقبا نیز نیازمند و تلاش و پشتکار فراوان و نوآوری است. مسئولان امر باید توجه کنند که »با کپی‌کاری محض نمی‌توان کسی را راغب به سرویس بومی نمود!«
۳- استفاده از روحیه دین‌دوستی و وطن‌خواهی
هنوز هم بعد از گذشت ۶۰ سال از جنگ ویتنام، اولین نتایجی که موتورهای جستجو به عنوان نتیجه جستجو برای کلمه »ویتنام« نشان می‌دهند، جنگ ویتنام است. جنگی که نشان‌دهنده‌ی روحیه میهن پرستی و بیگانه ستیزی مردم این کشور و ضدیت آن‌ها با استعمار است. محتمل است که اگر در چنین کشوری خدمتی بومی و باکیفیت و نوآورانه به مردم ارائه شود، آن‌ها از صمیم دل به سمت آن گرایش خواهند یافت. البته بهره برداری از این خصوصیت، مشروط بر آین است که با ناآگاهی و ساده انگاری، این نقطه قوت را به ضعف بدل نکنیم. به عنوان نمونه دو سال پیش و بعد از توهین وبسایت یوتیوب به پیامبر اکرم (ص)، مردم ایران نیز به صورت خودجوش استفاده از گوگل را تحریم کردند، به طوری که گوگل برای مدتی به رتبه دوم پربازدیدترین وبسایت‌های کشور سقوط کرد. اما به محض آن که دولت اقدام به فیلتر نمودن گوگل کرد، گوگل دوباره به رتبه اول وبسایت‌های پربازدید کشور بازگشت!
۴- فتح سنگر به سنگر و پرهیز از اقدامات دفعی و عجولانه
دولت ویتنام نیز به دلیل پاره‌ای از مسائل فرهنگی، دسترسی به برخی شبکه‌های اجتماعی غربی (نظیر فیس‌بوک) را محدود کرده است. اما مرورگر Coc Coc به کاربر این اجازه را می‌دهد که این محدودیت‌ها را دور بزند و همین موضوع نیز یکی از دلایل افزایش کاربران این سرویس‌دهنده‌ی بومی بوده است. به عبارت دیگر دولت ویتنام با علم به اینکه »چرخش اطلاعات در داخل کشور و قدرت گرفتن سرویس‌دهندگان بومی در مقابل رقبای غربی« هدف اصلی و اساسی است، پذیرفته که در مقابل تحقق این هدف، از بخشی از اهداف خود (مانند عدم دسترسی به فیس‌بوک) چشم‌پوشی کند. اگرچه به نظر می‌رسد، ویتنام برای شکست‌دادن شبکه‌های اجتماعی غربی نیز، برنامه‌هایی دارد که به تدریج شاهد نتایج آن خواهیم بود. ۵- تنظیم مقررات شفاف و صحیح
قوانین تنظیم مقررات در ویتنام اگر چه تاحدی سختگیرانه است، اما شفاف و روشن است و نمونه‌هایی از آن را می‌توان بر روی سایت وزارت اطلاعات و ارتباطات این کشور موجود است. وجود قوانین و مقررات شفاف، اطلاع‌رسانی عمومی در رابطه با این قوانین و محترم دانستن حقوق افراد در فضای مجازی و تصریح به آن در قوانین، باعث شده که شرکت‌های خصوصی داخلی و سرمایه‌گذاران خارجی، راغب به حضور در عرصه‌ی فضای مجازی این کشور و توسعه سرویس‌های بومی گردند.
۶- فراهم کردن زیرساخت‌های فنی، نیروی انسانی و مالی
فراهم کردن سرویس‌های بومی فراگیر، کاری نیست که بتوان یک‌شبه آن را انجام داد. چنین
سرویس‌هایی علاوه بر نیروی انسانی کارآمد از نظر فنی، آگاهی کامل از کسب و کار و مدل‌های
درآمدزایی و سرمایه‌گذاری مناسب، نیازمند زیرساخت‌های فنی و عملیاتی خاص خود نیز هستند. به
عنوان مثال ویتنام دارای زیرساخت محتوا رسان (CDN) و نیز IXP است که به گردش سریع،
باکیفیت و ارزان اطلاعات در داخل این کشور، کمک می‌کنند. همچنین Coc Coc توانسته با
ایجاد جذابیت، نیروی انسانی مستعد را از داخل و خارج کشور به خدمت بگیرد.
علاوه بر اینها Coc Coc با علم به اینکه راه‌اندازی سرویس‌های اینترنتی بومی، جزو فناوریهای
سطح بالا و استراتژیک محسوب شده و نیازمند سرمایه‌گذاری فراوان است، تا کنون 15
میلیون دلار سرمایه جذب کرده و طبق برنامه‌ریزی انجام شده، طی ۱۰ سال آینده، این سرمایه‌گذاری
را تا ۱۰۰ میلیون دلار افزایش خواهد داد.
۷- میدان دادن به بخش خصوصی
تجربه‌ی چندین و چندباره‌ی کشور نشان داده است که تصدی‌گری دولت‌ها در ایجاد سرویس‌های بومی و یا حتی ایجاد این سرویس‌ها با حمایت‌های دولتی، نمی‌تواند راه به جایی ببرد. بلکه دولت‌ها باید نقش خود را به عنوان سیاست‌گذار، تسهیل‌کننده و فراهم‌کننده زیرساخت‌های فنی و قانونی تعریف کنند و فضا را برای فعالیت شرکت‌های باانگیزه در بخش خصوصی فراهم آورند.
۸- استفاده از دانش و تجربه شرکت‌های موفق خارجی
راه‌اندازی سرویس‌های کاربرپسند و تجاری در کشور، نیازمند دانش و تجربه‌ای یکپارچه در حوزه‌های تجاری، برخورد با مشتریان، تدوین مدل کسب و کار و استراتژی است. اگرچه در کشور ما نیز پتانسیل‌های فراوانی در این حوزه‌ها وجود دارد اما به نظر می‌رسد استفاده از توان بالقوه‌ی شرکای خارجی (تحت تدابیر امنیتی و حقوقی روشن و اثربخش) نیز در این حوزه قابل تجویز باشد. چنین تجربه‌ای در کشور ما نیز مسبوق به سابقه است؛ آنجا که ورود اپراتور دوم تلفن همراه به کشور باعث ایجاد تحول در بازار و ارتقاء کیفیت ارائه خدمات به کاربران گردید. Coc Coc در ویتنام نیز از چنین تجربه‌ای بهره گرفته و توانسته تنها در طی دو سال، بازار جستجوی محلی را از چنگ سرویس‌دهنده‌های غیر بومی دربیاورد.
۹- شکست دادن سرویس‌های غربی در کوتاه‌مدت هم ممکن است!
تجربه موفق Coc Coc نشان می‌دهد که نه تنها سرویس‌های بومی می‌توانند سرویس‌های غربی را شکست دهند بلکه -برخلاف تصور برخی- این کار می‌تواند در کوتاه‌مدت (حتی در بازه‌ای دو ساله!) هم امکان پذیر شود. مشروط بر اینکه بصورت اصولی و حرفه‌ای (و نه به صورت شعاری و ابتدایی) به فعالیت در این حوزه پرداخته شود.
- ۹۴/۰۵/۱۱
